استفاده از پرکولاتور، یک روش قدیمی برای تهیه قهوه است که تا قبل از اختراع قهوه‌ساز‌های چکه‌ای محبوبیت زیادی داشت، اما امروزه به دلیل پیدایش روش‌های جدید و قهوه‌ساز‌های متنوع، بیشتر هنگام سفر مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال اگر عاشق قهوه قوی، غنی و پر بادی هستید، پرکولاتور یک گزینه عالی برای شما است. در ادامه به معرفی این قهوه‌ساز و نحوه تهیه قهوه با استفاده از آن می‌پردازیم.
پرکولاتور چیست؟
پرکولاتور قهوه‌سازی شبیه به کتری است که از دو محفظه تشکیل شده است:
- محفظه اول که محل ریختن آب است.
- و محفظه دوم که قهوه آسیاب شده درون آن ریخته می‌شود و دارای فیلتر است.
- بین این دو محفظه یک لوله عمودی قرار دارد که آب از طریق آن خارج شده و روی بستر قهوه می‌پاشد.
این قهوه ساز با استفاده از روش پرکولاسیون (Percolation) یک فنجان قهوه قوی و غنی تولید می‌کند و نام آن از کلمه انگلیسی percolare گرفته شده و به فرآیندی اشاره دارد که طی آن، آب به آرامی، از داخل یک فیلتر عبور کرده و موجب دم‌آوری قهوه می‌شود.
درون پرکولاتور، آب نزدیک به نقطه جوش، به طور مداوم میان ذرات قهوه چرخیده می‌شود و هرچه این چرخش مدت زمان بیشتری ادامه یابد، قهوه شما طعم قوی‌تری خواهد داشت.
لازم به ذکر است، به دلیل استخراج قوی‌تر، قهوه پرکولاتور دارای اسیدیته بیشتری است، بنابراین اگر شما فردی هستید که رفلاکس اسید معده دارید، بهتر است به فکر روش دیگری برای تهیه نوشیدنی خود باشید.
انواع پرکولاتور
بطور کلی دو نوع پرکولاتور برقی و روگازی در بازار به فروش می‌رسند که هر دو از روش مشابهی برای دم‌آوری قهوه استفاده می‌کنند و تنها منع گرمایی متفاوتی دارند:
دستگاه پرکولاتور برقی، دارای یک عنصر گرمایش الکتریکی در قسمت پایه است و باید به پریز متصل شود. این نوع پرکولاتور ممکن است کمی گران‌تر باشد، اما این مزیت را دارد که به طور خودکار خاموش می‌شود و قهوه را مدت بیشتری گرم نگه می‌دارد.
در مقابل، پرکولاتور روگازی به یک منبع حرارت خارجی مانند شعله گاز نیاز دارد و به عنوان یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای دم‌آوری مقدار زیادی قهوه، در بین طبیعت‌گردان محبوب است. (نقطه ضعف پرکولاتور روگازی این است که نیاز به توجه کامل شما دارد)
بطور کلی می‌توان گفت پرکولاتور رو گازی برای محیط‌های بدون برق ایده آل است، در حالی که نمونه‌های برقی آن برای افراد مبتدی که در زمینه تهیه قهوه تجربه کمی دارند مناسب‌تر است.
البته هیچ برنده مشخصی بین این دو نوع پرکولاتور وجود ندارد و انتخاب بین هر یک از آن‌ها کاملا به نیاز و شرایط شما بستگی دارد.
پرکولاتور چگونه کار می‌کند؟
دستگاه پرکولاتور کمی متفاوت از قهوه ساز قطره‌ای و سایر قهوه‌ساز‌های موجود در بازار عمل می‌کند و نحوه تهیه قهوه با استفاده از آن بسیار ساده است:
- برای دم کردن قهوه با پرکولاتور، محفظه زیرین را با آب و سبد بالایی را با قهوه آسیاب شده پر می‌کنند و آن را روی حرارت قرار می‌دهند.
- گرم شدن آب و رسیدن آن به نقطه جوش باعث ایجاد حباب‌هایی می‌شود که از ته قهوه‌ساز بالا می‌آیند.
- سپس مخزن پرکولاتور از یک لوله پمپ توخالی استفاده می‌کند تا اطمینان حاصل شود که حباب‌ها متمرکز شده و آب را مجبور می‌کند تا از طریق لوله به سمت بالا حرکت کند. (مخزن پرکولاتور مانند یک سیستم فواره آب در حال گردش است که آب جوش را از طریق یک لوله به سمت بالا می‌راند)
- در مرحله بعد، آب کاملاً روی قهوه آسیاب شده اسپری می‌شود. قسمت پخش کننده دارای سوراخ‌هایی با اندازه‌های مختلف است که باعث می‌شود قهوه به طور یکنواخت و کامل اشباع شود. همچنین پوشش پخش کننده به عنوان یک مکانیسم پیشگیرانه عمل می‌کند تا از پاشیدن قهوه آسیاب شده به سمت بالا و داخل پرکولاتور جلوگیری کند.
- پس از استخراج، مقداری آب دوباره به محفظه پایینی بر‌می‌گردد، جایی که با بقیه آب مخلوط شده و دوباره شروع به گرم شدن می‌کند.
- این چرخه بارها و بارها تکرار می‌شود و تا زمانی ادامه می‌یابد که منبع حرارت دیگر در دسترس نباشد. (هرچه این چرخه بیشتر تکرار شود، قهوه قوی‌تری تولید می‌کند)
نحوه تمیز کردن دستگاه پرکولاتور
توصیه می‌کنیم پس از هر بار استفاده از دستگاه پرکولاتور آن را تمیز کنید تا طعم نوشیدنی‌های بعدی شما تحت تاثیر قرار نگیرد، این کار فرآیند دم‌آوری را آسان کرده و از تجمع رسوبات قهوه که می‌تواند بر کیفیت و طعم نوشیدنی شما تأثیر بگذارد، جلوگیری می‌کند.
خوشبختانه بیشتر دستگاه‌های پرکولاتور از جنس استیل قابل شستشو با ماشین ظرفشویی هستند و به راحتی تمیز می‌شوند، اما بهتر است قبل از شست و شو، نکات نوشته شده روی بسته‌بندی آن را مطالعه کنید.
شما می‌توانید با پر کردن پرکولاتور با آب گرم و اضافه کردن یک قاشق غذاخوری جوش شیرین، قهوه‌ساز خود را کاملاً تمیز کنید. (بگذارید مخلوط یک شب بماند و روز بعد آن را بشویید)
همچنین اگر بر روی پرکولاتور شما لکه وجود دارد می‌توانید از مخلوط سرکه و آب برای تمیز کردن کامل آن استفاده کنید.
نکته: امروزه پرکولاتور‌های شیشه‌ای در بازار به فروش می‌رسند که به راحتی تمیز نمی‌شوند و برای دم‌آوری قهوه چندان مناسب نیستند، پس تا حد امکان از خرید آن‌ها خودداری کنید.
تفاوت پرکولاتور با موکاپات
پرکلاتورها به دلیل شباهت ظاهری، اغلب با موکاپات اشتباه گرفته می‌شوند و بسیاری از افراد این دو قهوه‌ساز را یکی می‌دانند، اما در حقیقت هر یک از آن‌ها از روش متفاوتی برای دم‌آوری قهوه استفاده می‌کنند.
دستگاه پرکولاتور از نیروی جاذبه استفاده می‌کند تا به طور مداوم آب را از طریق تفاله‌های قهوه در حین دم‌آوری آن بچرخاند. در مقابل، موکاپات از فشار بخار استفاده می‌کند تا آب را فقط یک بار به داخل قهوه وارد کند.
از آنجا که استخراج طعم‌ها در موکاپات بسیار سریعتر انجام می‌شود، برای دم‌آوری قهوه به گرایند بسیار ریز‌تری نیاز دارد.
طعم قهوه به دست آمده نیز کاملا متفاوت است. قهوه موکاپات بسیار قوی است (تقریباً مانند یک شات اسپرسو)، در حالی که قهوه پرکولاتور در عین قوی بودن بادی شبیه به قهوه قطره‌ای دارد.
تفاوت پرکولاتور با دریپ کافی
در حالی که قهوه ساز قطره‌ای یک فنجان قهوه با طعم ملایم تولید می‌کند، قهوه جوش پرکولاتور می‌تواند دم آوری قوی‌تری داشته باشد و از آنجایی که آب در این روش به طور مداوم در حال گردش است، استخراج نهایی با رسوبات بیشتری از قهوه به پایان می‌رسد.
بی‌انصافی است اگر بگوییم یکی از این دو روش بهتر از دیگری است، زیرا پرکولاتور و قهوه قطره‌ای روش‌های کاملاً متفاوتی برای استخراج قهوه هستند و هر دو نوشیدنی بی‌نقصی تولید می‌کنند.
از نظر سختی، روش پرکولاسیون به اندازه روش قطره‌ای دشوار یا زمان بر نیست و در برخی موارد، بسیار آسان تر است. به عنوان مثال، اگر در طبیعت هستید و نیاز به تهیه قهوه دارید، دستگاه پرکولاتور کمپینگ به شما امکان می‌دهد تا به این هدف برسید.
اگر وقت دارید و می‌خواهید در خانه به دم‌آوری قهوه مسلط شوید، روش پوراور را یاد بگیرید. با این حال، اگر هنگام طبیعت‌گردی به مقداری قهوه نیاز دارید و یا می‌خواهید مقدار زیادی قهوه درست کنید، پرکولاتور انتخاب بهتری است.
بیشتر بخوانید: راهنمای تهیه قهوه در سفر؛ چگونه در سفر قهوه تهیه کنیم؟
طرز تهیه قهوه با پرکولاتور
مواد لازم
- ۳۰ گرم قهوه آسیاب شده
- ۳۰۰ گرم آب
طرز تهیه
- ابتدا با استفاده از مقدار مناسب آب، مخزن آب را پر کنید. (در طول دم‌آوری، مقداری آب را به دلیل فرآیند تبخیر از دست خواهید داد، پس حتما این را در نظر داشته باشید)
- دانه‌های قهوه خود را آسیاب کرده و آن‌ها را به سبد بالایی داخل دستگاه پرکولاتور اضافه کنید. (به یاد داشته باشید مقدار قهوه‌ای که استفاده می‌کنید باید مشابه قهوه قطره‌ای باشد)
- پرکولاتور را روی اجاق گاز قرار دهید تا آب شروع به جوشیدن کند.
- در این مرحله باید صدای جوشیدن آب را بشنوید و اگر دستگاه پرکولاتور شیشه‌ای داشته باشید، شروع به دیدن آب در هر دو محفظه قهوه‌ساز خواهید کرد.
- همانطور که قهوه داغ به یک جوش یکنواخت نزدیک می‌شود یا شروع به ایجاد صدای جوشیدن می‌کند آن را از روی حرارت بردارید. (پس از آماده شدن، منبع حرارت را خاموش کرده و یا آن از برق بکشید)
- فیلتر قهوه و تفاله‌های آن را بردارید و سپس بگذارید قهوه‌تان چند دقیقه بماند تا تفاله‌های باقی‌مانده ته نشین شود.
- وقتی قهوه به دمای مناسب رسید، قهوه را سرو کنید و از آن لذت ببرید.
- نوش جان!
نکات مهم
- برای تهیه قهوه قوی، از نسبت ۱:۱ یعنی یک قاشق غذاخوری قهوه آسیاب شده به یک فنجان آب استفاده کنید.
- برای یک فنجان ضعیف تر، از نسبت۱:۲، یعنی یک قاشق غذاخوری قهوه به یک فنجان آب استفاده کنید.
- قبل از شروع دم‌آوری از تمیز بودن پرکولاتور اطمینان حاصل کنید.
- یکی از مواردی که باید در هنگام استفاده از دستگاه پرکولاتور روگازی یا پرکولاتور برقی در نظر بگیرید این است که حتما از فیلترهای مخصوص این دستگاه استفاده کنید. خوشبختانه این فیلتر‌ها به راحتی در دسترس هستند و در اغلب فروشگاه‌ها به فروش می‌رسند، اما اگر این فیلتر در دسترستان نبود، می‌توانید از فیلترهای مخصوص قهوه چکه‌ای استفاده کنید، زیرا از نظر طراحی و عملکرد مشابه هستند.
- آسیاب مناسب برای این قهوه ساز نه آنقدر ریز است که ذرات از صفحه فیلتر عبور کند و نه آنقدر درشت که مانع از استخراج صحیح طعم‌ها شود. مناسب‌ترین درجه آسیاب برای استفاده در پرکولاتور درجه درشت متوسط (کمی ظریف‌تر از آنچه برای فرنچ‌پرس سنتی استفاده می‌کنیم) است.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع مختلف فیلترهای کاغذی؛ چگونه فیلتر کاغذی مناسب را خریداری کنیم؟
سخن پایانی
دستگاه پرکولاتور، از نظر طراحی و ویژگی‌های اصلی، راهی طولانی طی کرده‌اند تا اطمینان حاصل شود که دوستداران قهوه همیشه بهترین‌ها را دریافت می‌کنند.
اغلب دوستداران قهوه، طعم قهوه پرکولاتور را بیش از حد قوی و تلخ می‌دانند و معتقدند که این روش موجب تولید یک فنجان قهوه سوخته می‌شود، اما در واقع اگر فرآیند دم‌آوری با استفاده از این دستگاه به درستی انجام شود، به شما کمک می‌کند تا قهوه‌ای بینقص و قوی حتی بهتر از قهوه فیلتری داشته باشید.
به یاد داشته باشید، یک پرکولاتور خوب، این کار را به گونه‌ای انجام می‌دهد که فنجان قهوه قوی‌تری ایجاد کرده و در عین حال از ایجاد سوختگی نیز جلوگیری شود.
