در بسیاری از کشورها، کیفیت قهوه را با توجه به ارتفاعی که در آن رشد کرده است درجه بندی می‌کنند و عقیده دارند هرچه ارتفاع بیشتر باشد، مرغوبیت دانه‌های قهوه نیز افزایش می‌یابد. در ادامه قصد داریم تأثیر ارتفاع بر طعم قهوه را مورد بررسی قرار دهیم.
تأثیر ارتفاع بر طعم قهوه
- به طور کلی، قهوه‌ای که در ارتفاع بسیار بالا (۱۵۰۰ متر تا ۵۰۰۰ فوت بالاتر از سطح دریا) رشد می‌کند دارای طعم‌های گلی و میوه‌ای با اسیدیته بالا و ته مزه ادویه‌ای است. (قهوه‌های اتیوپی، کنیا و کلمبیا)
- در ارتفاعات پایین‌تر (۱۲۰۰ متر یا ۴۰۰۰فوت) نت‌های مغز و شکلات ظاهر میشود و طعم‌های میوه ای که با اسیدیته در ارتباط هستند کاهش می‌یابد. (اکثر قهوه‌های برزیل در این محدوده ارتفاعی کشت می‌شوند)
- قهوه‌های با ارتفاع پایین (زیر ۹۰۰متر یا ۳۰۰۰فوت) مزه خاکی و کسل کننده دارند و بهتر است از آنها اجتناب شود.
اما دلیل این امر چیست؟
- همانطور که می‌دانید، با افزایش ارتفاع دمای هوا کاهش می‌یابد و کلید رشد قهوه‌ای مرغوب و با طعم عالی دمای هوای پایین و محیطی خنک است. گیاه عربیکا که با کیفیت‌ترین گونه قهوه در جهان محسوب میشود در دمایی بین ۲۳ تا ۲۶ درجه سانتی‌گراد رشد می‌کند. (در این محدوده هر چه دما پایین‌تر باشد احتمال خوش‌طعم‌تر شدن دانه‌های قهوه بیشتر است)
- همچنین در ارتفاعات بالا با کاهش فشار هوا، رشد گیاه قهوه نیز کندتر شده و میوه‌های قهوه به تدریج رسیده می‌شوند و همین امر امکان ایجاد طعم‌های پیچیده را فراهم می‌کند (درست مثل این است که یک قابلمه خورشت خوشمزه را برای چند ساعت با حرارت کم بپزید) هرچه قهوه کندتر رشد کند، دانه آن مرغوب‌تر و طعم آن بهتر میشود.
- در ارتفاعات بالا، گیاه قهوه کمتر در معرض آفات و بیماری‌ها( مانند زنگ زدگی گسترده برگ) قرار می‌گیرد و همین موضوع کیفیت کلی قهوه را بالا می‌برد.
- قهوه به آب بسیار حساس است و اگر در معرض آب زیاد قرار بگیرد از کیفیتش کاسته میشود. مناطق کوهستانی دارای سطوح شیب داری برای تخلیه آب اضافی هستند و مانع از جمع شدن آب در اطراف گیاه می‌شوند.
مشکلات رشد قهوه در ارتفاعات بالا
- هرچه رشد و رسیدن قهوه کندتر باشد، برای مراقبت از محصول نیروی کار بیشتری لازم است، برداشت دیرتر انجام میشود و اغلب محصول کمتر است. (اگرچه این امر به عوامل دیگری مانند بارندگی نیز بستگی دارد).
- این مناطق همچنین برخی از چالش برانگیزترین مناطق را برای کشاورزی و انتقال قهوه از تولید کننده به بازار ارائه می دهند. به عبارت دیگر، قهوه ای که در بالاترین ارتفاع رشد می‌کند نمی‌تواند سطح کنونی مصرف قهوه در جهان را تامین کند.
چرا قهوه کونا هاوایی با وجود اینکه در ارتفاعات پایین رشد می‌کند یکی از با کیفیت‌ترین قهوه‌های جهان است؟
دلیل این امر عرض جغرافیایی است که قهوه کونا در آن رشد می‌کند. در اصل، آنچه کونا دارد، درجه حرارت ایده آل و زهکشی عالی است. حتی اگر فشار هوا در آنجا خیلی کم نباشد، گیلاس‌های قهوه به دلیل دمای پایین باز هم رشد کندتری دارند، در نتیجه یک قهوه مرغوب با طعم شیرین و میوه‌ای تولید میشود.
سخن پایانی
با وجود اینکه رشد قهوه در ارتفاع زیاد به خوبی نشانگر قهوه با کیفیت است و مطمئناً باید به دنبال آن باشید، اما عوامل مهم دیگری همچون کشاورزی ماهرانه و با دقت، برداشت موثر، خشک کردن و فرآوری صحیح، حمل و نقل ، مخلوط کردن، بو دادن(رست) و در آخر دم آوری ماهرانه قهوه در کیفیت نوشیدنی نهایی شما تاثیر گذار هستند.
