معرفی انواع مختلف چای؛ چند نوع چای در جهان وجود دارد؟
همانطور که می‌دانید، چای محبوب‌ترین نوشیدنی در کشور ما است و بسیاری از افراد در ساعات مختلف شبانه روز از آن لذت می‌برند. این نوشیدنی محبوب از گیاهی به نام کاملیا “سیننسیس” که بومی آسیای شرقی است تهیه شده و بر اساس نوع برگ‌ها و سطح اکسیداسیون یا فرآوری، به ۵ دسته کلی تقسیم می‌شود. در این مقاله به معرفی انواع چای و ویژگی‌های هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.
چای سیاه
چای سیاه، رایج ترین نوع چای است که از چین سرچشمه گرفته و امروزه ۸۵٪ از کل مصرف چای جهان را به خود اختصاص می‌دهد.
این چای به طور کامل اکسید شده و ظاهر تیره تر، طعم قوی تر و محتوای کافئین بالاتری نسبت به انواع دیگر چای دارد.
اکسیداسیون، یک واکنش شیمیایی طبیعی است که توسط آنزیم‌های درون برگ انجام می‌شود و زمانی که برگ‌ها در معرض هوا قرار می‌گیرند شروع می‌شود. (مانند قهوه‌ای شدن سیب هنگام برش)
اگرچه همه چای‌ها (به غیر از چای سبز) درجاتی از اکسیداسیون را پشت سر می‌گذارند، اما چای سیاه تنها چایی است که با سطح بالای اکسیداسیون آن مشخص می‌شود.
شما می‌توانید چای سیاه را با شکر، شیر، لیمو و یا ادویه‌های مختلف بنوشید و از طعم جذاب آن لذت ببرید.
نکته: محتوای کافئین موجود در چای سیاه حدودا نصف قهوه است.
بیشتر بخوانید: قهوه یا چای؟ کدام بهتر است؟ فرق قهوه با چای
چای سبز
چای سبز نوعی چای اکسید نشده است که برای درست کردن آن، برگ‌ها بلافاصله پس از برداشت، گرم شده تا آنزیم‌هایی که باعث اکسیداسیون می‌شوند از بین بروند.
این نوع فرآوری سطح بالایی از آنتی اکسیدان‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی را حفظ می‌کند که مزایای سلامتی مختلف چای سبز را به همراه دارد.
از ویژگی‌های رایج چای سبز می‌توان به بادی سبک با قابض بودن ملایم و طعم گیاهی/علفی اشاره کرد. البته این ویژگی‌ها ممکن است با توجه به سبک تولید و کشور مبداء کمی متفاوت باشند.
پیشنهاد می‌کنیم چای سبز را بدون هیچ افزودنی و به تنهایی مصرف کنید تا از تمامی خواص موجود در آن بهره‌مند شوید. با این حال برخی از افراد ممکن است ترجیح دهند به نوشیدنی خود لیمو یا شیرین کننده اضافه کنند اما شیر را نه!
همچنین از آنجایی که چای سبز تمایل به ایجاد طعم‌های تلخ و قابض شدن را دارد، بهتر است که در زمان کوتاه‌تر و دمای پایین‌تری نسبت به چای سیاه دم شود.
میزان کافئین موجود در این چای اغلب کمتر از چای سیاه در نظر گرفته می‌شود، اما در حقیقت کمبود کافئین آن به دلیل زمان کوتاه دم‌آوری است، بنابراین اگر چای سبز مانند چای سیاه مدت زمان طولانی‌تری در آب داغ خیسانده شود، به همان اندازه (یا بیشتر) کافئین خواهد داشت.
بخش عمده چای سبز در کشورهای چین و ژاپن تولید می‌شود و هر یک از این کشور‌ها از تکنیک خاص خود برای جلوگیری از اکسید شدن استفاده می‌کنند که این موضوع نتایج بسیار متفاوتی را ایجاد می‌کند.
کشورهای دیگر نیز چای سبز تولید می‌کنند، اما معمولاً فاقد مهارت‌هایی هستند که با سنت‌‌های طولانی چین و ژاپن در تولید چای سبز همراه است.
چای ماچا چیست؟
چای ماچا یک سبک متمایز از چای سبز ژاپنی است که از هر نظر با سایر چای‌ها متفاوت است.
ماچا نوعی پودر سبز رنگ تهیه شده از چای سبز است که نخستین بار در چین تهیه شد و سپس به کشورهای همسایه مانند ژاپن راه پیدا کرد.
چای اولانگ
چای اولانگ که معمولاً به عنوان “چای نیمه اکسید شده” توصیف می‌شود، یک نوع متمایز از چای است که از نظر طعم و ویژگی‌های ظاهری هیچ شباهتی به چای سیاه یا چای سبز ندارد.
این چای پس از دم‌آوری، یک نوشیدنی به رنگ طلایی یا قهوه‌ای روشن با طعمی بسیار لطیف ایجاد می‌کند.
البته میزان اکسیداسیون برگ‌های چای روی طعم و ظاهر آن تاثیر می‌گذارد، بطور کلی:
اکسیداسیون طولانی‌تر منجر به اولانگ تیره‌تر می‌شود که از نظر طعم بیشتر شبیه چای سیاه است،
در حالی که اکسیداسیون کوتاه‌تر باعث می‌شود ماهیت آن شبیه به چای سبز باشد.
چای سفید
چای سفید از انواع کمتر شناخته‌شده چای است که برای تهیه آن فقط از جوانه‌های باز نشده و برگ‌های جوان پوشیده شده با فوز نقره‌ای استفاده شده و برای کاهش رطوبت و دستیابی به عطر و طعم مطلوب به صورت آهسته و روشمند خشک می‌شود، بنابراین محصول نهایی دارای برگ‌های بزرگ و حجیم است.
چای سفید یک دمنوش بسیار روشن و ملایم با سطح آنتی اکسیدان بالا است و محتوای کافئین آن حتی کمتر از چای سبز در نظر گرفته می‌شود. (البته مانند هر چای دیگری، مقدار کافئین موجود در فنجان شما در درجه اول به دمای آب و مدت زمان دم‌آوری آن بستگی دارد.)
طعم این چای از روشن،میوه‌ای و علفی برای نسخه‌های کمتر اکسید شده، تا تند،آجیلی و چوبی برای برگ‌هایی که اکسید شده‌تر هستند متغیر است و بهتر است بدون هیچ گونه افزودنی مصرف شود.
بسیاری از فروشندگان چای دمای بسیار پایین و زمان‌های خیساندن کوتاه را برای چای سفید پیشنهاد می‌کنند.
چای پوئر
“پوئر” نوع خاصی از چای است که منشاء آن یکی از مناطق جنوبی کشور چین (استان یوننان) بوده و به دلیل طعم خاکی خود شناخته شده است.
این چای از برگ‌های چیده شده از درختان چای وحشی به جای بوته های پرورشی تهیه می‌شود و بسته به سطح اکسیداسیون مجاز در فرآیند تولید ممکن است سیاه یا سبز باشد.
جالب است بدانید، چای پوئر تنها سبکی است که توسط جغرافیا تعریف شده است، زیرا ارقام محلی و شرایط رشد را نمی‌توان از هویت آن جدا کرد.
انواع چای طعم‌دار
چای‌های طعم دار از پرطرفدار‌ترین دمنوشهای در جهان هستند و اغلب با افزودن گل‌ها، گیاهان، میوه‌ها و سایر طعم‌های طبیعی به چای سیاه، سبز یا اولانگ تهیه می‌شوند. برخی از رایج ترین انواع چای‌های طعم دار عبارتند از:
ارل گری
ارل گری محبوب ترین چای طعم دار در بریتانیا است که با افزودن عصاره ترنج و مرکبات به چای سیاه تهیه می‌شود.
این چای در دهه ۱۸۰۰ ساخته شد تا طعم چای ارزان قیمت را بپوشاند و آن را به عنوان چای گران قیمت معرفی کند.
چای سبز یاس
این چای محبوب ترین چای معطر در چین است و معمولاً با چای سبز تهیه می‌شود، اما گاهی برای درست کردن آن از چای سفید، اولانگ و سیاه نیز استفاده می‌کنند.
روش تزریق بوی گل یاس به چای بسیار پر زحمت است و چندین روز طول می‌کشد.
در این روش، چای همراه با گل‌های یاس در یک اتاق مخصوص با رطوبت کنترل شده نگهداری می‌شود.
این فرآیند در طول چندین شب تکرار می‌شود تا سطح مناسبی از عطر به دست آید. (این کار در شب انجام می‌شود، زیرا در آن هنگام گل‌های یاس شکوفه می‌دهند)
چای ماسالا
چای ماسالا محبوب ترین روش نوشیدن چای در هند است و به چای سیاه مخلوط شده با ادویه‌های سنتی هندی مانند هل، میخک، دارچین و زنجبیل گفته می‌شود.
این دمنوش معمولاً با جوشاندن آب و شیر همراه با چای و ادویه تهیه شده و پس از دم‌آوری با شکر شیرین می‌شود.
جالب است بدانید، زمانی که چای برای اولین بار در هند کشت شد، نوشیدنی محبوب مردم محلی نبود، از این رو، برخی از فروشندگان هندی شروع به افزودن آن به نوشیدنی محلی به نام «کادا» کردند که آب و شیر جوشانده شده با ادویه بود.
دمنوشهای گیاهی (تیسانس)
علاوه بر موارد فوق، عرقیات گیاهی از گیاهان دیگر نیز گاهی اوقات به عنوان چای نامیده می‌شود، اما اصطلاح صحیح برای هر نوشیدنی غیر از چای، تیسان “tisanes” یا دم کرده گیاهی است.
به بیان ساده‌تر، تیسانس، عبارتی فراگیر برای محصولاتی است که به روشی مشابه چای خیسانده می‌شوند، اما از گیاه کاملیا سیننسیس نیستند.
این نوشیدنی‌ها می‌توانند شامل هر گیاهی از جمله بابونه، نعناع فلفلی، رویبوس، اسطوخودوس، هیبیسکوس، زنجبیل و… باشند.
از آنجایی که این محصولات مربوط به گیاه چای نیستند، اکثریت قریب به اتفاق آن‌ها کافئین ندارند.
در ادامه به معرفی محبوب‌ترین دمنوشهای جهان می‌پردازیم:
چای میوه‌ای
چای‌های میوه‌ای از میوه‌های طبیعی فرآوری نشده تهیه می‌شوند و به طور طبیعی شیرین هستند اما شیرینی بیش از حد شکر را ندارند.
این دمنوشهای میوه‌ای سرشار از آنتی اکسیدان‌ها و ویتامین C هستند و هیچ کافئینی ندارند، به همین دلیل می‌توان از آن‌ها به عنوان یک نوشیدنی ایده‌آل قبل از خواب استفاده کرد.
همچنین برخی افراد از این دمنوش‌ها به‌عنوان چای سرد و جایگزینی سالم برای نوشیدنی‌های گازدار و حتی برخی آب میوه‌ها استفاده می‌کنند.
از دیگر انواع چای‌های میوه‌ای می‌توان به کاسکارا اشاره کرد که از پوست میوه قهوه تهیه می‌شود.
دمنوشهای گل
بسیاری از گل‌ها علاوه بر عطر فوق العاده و زیبایی طبیعی، خاصیت درمانی و آرامش بخشی نیز دارند.
یکی از رایج ترین دمنوشهای گیاهی گلی، چای بابونه است که از گل‌های خشک شده بابونه تهیه می‌شود و خواص آنتی اکسیدانی بالایی دارد.
نمونه دیگر از دمنوشهای گل، گل نخود پروانه آبی است که از گل‌های آبی زیبا ساخته شده که در تایلند رشد می‌کند و سرشار از آنتی اکسیدان (آنتوسیانین) است.
اضافه کردن چند قطره آبلیمو به این تیسان، رنگ آبی را به بنفش زیبایی تبدیل می‌کند که امروزه در بسیاری از کافی‌شاپ‌های لوکس به چشم می‌خورد.
دمنوشهای برگ
بسیاری افراد از برگ‌های برخی از گیاهان غیر چای، چای گیاهی عالی می‌سازند.
یکی از چای‌های گیاهی بسیار محبوب که از برگ‌های غیر چای تهیه می شود، چای رویبوس است. برگ های گیاه رویبوس که منحصراً در آفریقای جنوبی رشد می‌کند، پس از فرآوری قرمز می‌شود و فاقد کافئین است.
چای برگ قهوه نیز از انواع دیگر دمنوشهای گیاهی است.
بیشتر بخوانید: محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان را بشناسید؛ از آب تا آب پرتقال
آیا تمامی چای‌ها حاوی کافئین یکسانی هستند؟
بله، تمامی انواع چای حاوی مقدار مساوی کافئین هستند و بزرگترین فاکتور تعیین کننده میزان کافئین در فنجان شما این است که چه مقدار برگ استفاده می‌کنید، چه مدتی آن را دم کرده و از چه دمایی برای دم‌آوری استفاده می‌کنید.
