
پس از انقلاب کبیر فرانسه در قرن هجدهم ، فرهنگ قهوه و قهوه نوشی در فرانسه و سراسر اروپا گسترش پیدا کرد. مردم در آن زمان به دنبال دستگاهی بودند تا قهوه را سریع آماده کند و در عین حال نوشیدنی آماده شده از کیفیت و غلظت بالایی برخوردار باشد! همین امر باعث اختراع دستگاه اسپرسوساز و نوشیدنی به نام اسپرسو شد! در این مقاله به بررسی تاریخچه دستگاه اسپرسوساز میپردازیم!

ایده اولیه برای اختراع دستگاه اسپرسوساز، در اواخر قرن نوزدهم و توسط شخصی به نام گوستاوکسل (Gostav Kesse) مطرح شد! دستگاه طراحی شده توسط او، اولین دستگاه شبیه به اسپرسوساز بود و با ایجاد فشار بخار و عبور آب از سطح قهوه، در مدت زمان اندک نوشیدنی مناسبی تهیه میکرد اما این ایده هرگز قابل ساخت و پیادهسازی نبود.
شش سال بعد فردی به نام «Angelo Moriondo» توانست با الهام از طرح او، حق ثبت اختراع اولین دستگاه برای تولید قهوههای بزرگ که با استفاده از آب و بخار کار میکرد را بدست آورد. دستگاه ساخته شده توسط موریندو شباهتی به اسپرسوسازهای امروزی نداشت و قهوه را در حجم بالا تهیه میکرد. این دستگاه هرگز به صورت تجاری تولید نشد و امروزه هیچ نمونهای از آن وجود ندارد.

در سال ۱۹۰۱دو شخصیت به نامهای لوئیجی بزرا ( Luigi Bezzera ) و دسیدریو پاوانی ( Desiderio Pavoni ) با الهام از طرح موریندو، شروع به ساخت دستگاه اسپرسوساز خود کردند. ماشین ساخته شده توسط آنها دارای پورتا فیلتر بود و برای گرم کردن آن از شعلههای آتش استفاده میشد. همچنین آنها قطعهای دیگر به دستگاه اضافه کردند که مانند نازلهای بخار امروزی عمل میکرد و در گرم کردن شیر، کاربرد فراوانی داشت. بزرا و پاوانی این دستگاه را آیدیله ( Ideale ) و قهوهای که به وسیله ی آن تولید میشد را کافی اسپرسو ( Cafee Espresso ) نامگذاری کردند. نهایت توان این دستگاه ۱/۵ الی ۲ بار بود و شاتهای تهیه شده توسط آن آبکی، تلخ و فاقد کرما بود. با وجود اینکه این دستگاه موفقیت منطقهای بدست آورد، اما استقبال گستردهای از آن نشد.
در دهه ۱۹۳۰ شخصی به نام مارکوکرمونزی (Marco Cremonese) پیستون فنری را تولید و ثبت اختراع کرد و موفق به طراحی دستگاهی شد که در آن بجای بخار از پیستون فنری استفاده میکرد، اما کرمونزی در مراحل پایانی ساخت ماشین قهوهساز خود درگذشت و هرگز نتوانست از این فناوری استفاده کند و دستگاه اسپرسوساز بسازد.
پس از جنگ جهانی دوم، شخصی به نام آشیل گاگیا (Achille Gaggia) با همسر کرومونزی آشنا شد، طرحهای او را بررسی کرد و بر اساس این طرحها توانست اولین دستگاه اسپرسوساز به شکل امروزی را بسازد که با استفاده از فشار آب و عبور آن از بین قهوه کار میکرد. مدتی بعد، گاگیا پیستون دستگاه خود را ارتقا داد و به بهبود و حل مشکلات اساسی آن پرداخت.
با گذشت زمان و ارتقای دستگاه اسپرسوساز، گاگیا فشار دستگاه خود را افزایش داد و با استفاده از این فشار موفق شد اسپرسویی تهیه کند که بر روی آن لایهای کرمی رنگ به نام کرما قرار داشت. قهوه بدست آمده از دستگاه گاگیا به قدری خوب و با کیفیت بود که مورد استقبال شدید مردم قرار گرفت و تاریخچه دستگاه اسپرسوساز را دستخوش تغییر کرد. (هنوز هم در بیشتر کافیشاپهای دنیا از این دستگاه استفاده میشود)

در سال ۱۹۶۱، فردی به نام ارنست والنته (Ernesto Valente) نسل جدیدی از دستگاههای اسپرسوساز به نام (Faema 61) را وارد بازار کرد و با این کار تحول گستردهای در دنیای قهوه و اسپرسو ایجاد شد. دستگاه ساخته شده توسط والنته دارای پمپ فشار الکتریکی بود که باعث کوچکتر شدن دستگاه شده بود و نیاز به انرژی فیزیکی برای کار کردن نداشت. همچنین قهوه تهیه شده به وسیله این دستگاه از کیفیت بهتری نسبت به قبل برخوردار بود و کار کردن با آن برای باریستاها راحتتر شده بود.

در سال ۱۹۷۰،فردی به نام گوسیپ بمبی (Giuseppe Bambi) از شرکت لامارزاکو (La Marzocco) دستگاهی به نام G5 را تولید کرد. این دستگاه دارای دو بویلر (مخزن)، یکی برای بخار و دیگری برای آب عصارهگیری شده بود. این ویژگی باعث تعادل و پایداری بیشتر دمای عصارهگیری نسبت به دستگاههای اسپرسوساز قبلی شد و دستگاههای تولید شده در سالهای بعد نیز بر اساس این فناوری ساخته شدند. بسیاری از این کارآفرینان ابتدا قهوه اسپرسو را در دستگاه های اسپرسو La Marzocco تجربه کردند.
دستگاه اسپرسو ساز تمام اتوماتیک امروزی
همانطور که گفته شد، در گذشته دستگاههای اسپرسوساز تنها با پودر قهوه کار میکردند اما امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، انواع و اقسام قهوه سازهای مختلف در شکلها، اندازهها و قیمتهای متنوع طراحی و به بازار عرضه شدهاند.

نسل جدید دستگاههای قهوهساز شامل اسپرسوسازهایی هستند که با کپسول، پد، پودر و یا هر سه به طور همزمان کار میکنند و با دستگاههایی که در تاریخچه دستگاه اسپرسوساز گفته شد، کاملا متفاوتاند. همچنین در سالهای اخیر اسپرسو سازهای مسافرتی و قابل حمل (مانند مینی پرسو و هندپرسو) که بدون شعله مستقیم گاز و یا برق کار میکنند نیز تولید و روانه بازار شدهاند.
سخن پایانی
با وجود اینکه امروزه طراحی و تولید دستگاههای اسپرسوساز پیشرفت زیادی کرده اما قطعا در آینده طراحی این دستگاهها نیز تغییر خواهد کرد و همزمان با تکامل فرهنگ قهوه و قهوهنوشی تخصصی، دستگاههای اسپرسو نیز تکامل خواهند یافت.