لیبریکا (Librica) یکی دیگر از گونه‌های تجاری قهوه می‌باشد که تنها ۲٪ از کل قهوه‌های جهان را تشکیل می‌دهد، به همین دلیل نسبت به سایر گونه‌ها کمی ناشناخته است. با اینکه قهوه لیبریکا یکی از گونه‌های کم‌یاب در جهان محسوب می شود، اما به دلیل کیفیت پایین و طعم خاصی که دارد، قیمت آن ناچیز است و در کشور‌هایی نظیر اندونزی، فیلیپین و مالزی به منظور استفاده در تهیه قهوه فوری و یا عصاره قهوه لیبریکا در حجم بالا به فروش می‌رسد.
تاریخچه
گیاه لیبریکا برای نخستین بار در کشور لیبریا که در سواحل غربی آفریقا قرار دارد کشت شد. در سال ۱۸۸۰ نوعی عفونت قارچی به نام «زنگ قهوه» در مزارع قهوه عربیکا شیوع پیدا کرد و باعث شد عربیکا در معرض نابودی و انقراض قرار بگیرد، این موضوع باعث شد تا کشاورزان به دنبال قهوه‌ای بروند که مقاومت لازم را در برابر این آفت داشته باشد. آن‌ها سرانجام قهوه لیبریکا را به عنوان جایگزین مناسبی برای عربیکا انتخاب کردند و آن را در کشور‌هایی نظیر فیلیپین و کویت کشت کردند. با وجود انیکه بعد‌ها عربیکا به عنوان گونه‌ای محبوب جایگاه خود را پس گرفت اما کشاورزان به کشت لیبریکا ادامه دادند و تا کنون نیز مزارع لیبریکا در این مناطق وجود دارد.
گیاه لیبریکا
درختچه لیبریکا نسبت به سایر گونه‌ها بلند‌تر است به‌طوری که گاهی ارتفاع آن به ۲۰ متر نیز می‌رسد. این گیاه دارای برگ‌های پهن و بزرگ است و در مقایسه با سایر گونه‌ها دانه‌هایی درشت‌تر و کشیده تر دارد.
کشت و پرورش
گیاه لیبریکا در کشور مالزی و مناطق آفریقای غربی به‌صورت درختچه‌های بزرگ با ریشه‌های قوی رشد می‌کند. قوی بودن ریشه‌ها، گیاه لیبریکا را قادر ساخته تا بتواند به عمق بیشتری از آب دسترسی پیدا کند، بنابراین می‌تواند در آب و هوایی سخت‌تر و حتی خاک‌هایی که ممکن است درختان دیگر نتوانند در آن زنده بمانند، پرورش یابد. میوه‌های این گیاه دوبار در سال برداشت می‌شود و به دلیل بلندی درختچه‌های آن برای برداشت محصول به ماشین آلات ویژه و وقت بیشتری نیاز است.
طعم لیبریکا
این قهوه دارای طعمی فلزی، دودی و کمی تلخ است و بطور کلی از عطر و طعم قوی‌تر و متفاوت‌تری نسبت به دو گونه دیگر قهوه برخوردار است. با وجود اینکه طعم کاملا سلیقه‌ای است اما از نظر اکثر افراد قهوه لیبریکا از طعم مطلوبی برخوردار نیست و به همین دلیل در برخی کشور‌ها نظیر مالزی، برای بهبود طعم آن، از شیر و شکر استفاده می‌کنند.
میزان کافئین لیبریکا
این گونه نسبت به عربیکا و روبوستا از کافئین کمتری برخوردار است و در هر ۱۰۰ گرم دانه آن ۱/۲۳ گرم کافئین وجود دارد.
گونه‌های رایج
اکسلسا
اکسلسا در گذشته به عنوان یک گونه جداگانه در نظر گرفته می‌شد اما امروزه یکی از زیرگونههای قهوه لیبریکا است. این قهوه به‌طور عمده در جنوب شرقی آسیا و به عنوان یک قهوه مخلوط استفاده می‌شود که دارای طعمی ترش و میوه‌ای است.
باراکو
باراکو یکی از زیرگونههای معروف قهوه لیبریکا است که در کشور فیلیپین کشت می‌شود و استفاده از آن چندان رایج نیست. قهوه باراکو کمتر از ۱٪ از قهوه تجاری جهان را شامل می‌شود و کشور‌های جنوب شرقی آسیا مخصوصا مالزی و فیلیپین مصرف کنندگان عمده این زیرگونه هستند. همچنین این قهوه صادر نمی شود و بیشتر آن بصورت محلی به بازار توریست فروخته می‌شود.
سخن پایانی
اگر‌چه کسب اطلاعات راجعبه قهوه و گونه‌های مختلف آن می‌تواند سرگرم‌کننده باشد، اما توصیه می‌شود بجای در نظر گرفتن تفاوت‌های ژنتیکی، قهوه خود را بر اساس سلیقه شخصی انتخاب کنید.
