با وجود اینکه قدمت قهوه یزدی به قرن‌ها پیش بر می‌گردد و بخش مهمی از فرهنگ مردمان یزد به شمار می‌آید، اما کمتر کسی از وجود این قهوه با خبر است و حتی دانستن این موضوع برای برخی عجیب به نظر می‌رسد. قهوه یزدی نوع خاصی از دانه‌های قهوه نیست، بلکه یک روش سنتی برای تهیه قهوه به سبک ایرانی است. در این روش دم‌آوری، از هل، گلاب و نبات استفاده می‌شود و برای آماده سازی آن حدود ۶ ساعت زمان لازم است، همین امر باعث ایجاد طعمی متفاوت و منحصر به فرد در قهوه می‌شود.
فرهنگ قهوه یزدی از گذشته تا به امروز
گفته می‌شود قهوه یزدی قدمتی ۴۰۰ ساله دارد و تاریخچه آن به قرن‌ها پیش برمی‌گردد. قهوه را مهاجران بحرینی با خود به شهر یزد آوردند و مردمان یزد روش تهیه آن را مطابق ذائقه و سلیقه خود تغییر دادند. آن‌ها به نوشیدنی قهوه خود هل، گلاب و نبات اضافه کردند تا علاوه بر طعم دار کردن قهوه ، طبع سرد آن را نیز از بین ببرد. به تدریج این قهوه جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ مردم شهر پیدا کرد و در مراسمات یا‌دبود در‌گذشتگان و عزاداری‌های محرم از قهوه یزدی استفاده می‌شد. در سال‌های اخیر این نوشیدنی به عنوان میراث فرهنگی ناملموس کشور انتخاب شد و همین امر باعث شد تا قهوه یزدی در بین افراد بیشتری شناخته شود و تعداد بیشتری از این نوشیدنی استفاده کنند، به‌طوری که امروزه علاوه بر مراسمات مذهبی و عزاداری‌ها از این قهوه در جشن‌ها ودورهمی‌ها نیز استفاده می‌شود.
چرا قهوه یزدی به عنوان میراث ناملموس کشور انتخاب شد؟
قهوه یزدی تنها یک نوشیدنی نیست، بلکه بخشی زنده از میراث فرهنگی یزد است که به عنوان یک ارزش و به‌صورت شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و نزد همه مردم شهر معتبر است. تاثیر این نوشیدنی در زندگی و فرهنگ مردم یزد به قدری بوده که این قهوه در سال ۹۸ به عنوان میراث ناملموس کشور انتخاب شد.
طعم قهوه یزدی
با وجود اینکه طعم تلخ قهوه در بین مردم سراسر جهان محبوبیت زیادی دارد و عده‌ای قهوه را بخاطر طعم تلخش می‌نوشند، اما نمی‌توان از طعم لذیذ و بی‌نظیر قهوه یزدی گذشت. این قهوه طعمی متعادل بین شیرینی و تلخی دارد و مانند شیرینی‌های یزدی بسیار منحصر به فرد و خاص است که حتی گردشگران خارجی نیز پس از نوشیدن، از طعم بی نظیر و دلچسب آن استقبال می‌کنند.
طرز تهیه قهوه یزدی
مواد لازم
- قهوه آسیاب شده
- شکر( به ازای هر پیمانه قهوه به سه پیمانه شکر نیاز داریم)
- گلاب(برای تهیه قهوه یزدی اصیل بهتر است از گلاب گل سرخ ده بالای یزد استفاده شود)
- هل آسیاب شده
- نبات( میزان استفاده از نبات کاملا سلیقه‌ای است)
طرز تهیه
- ابتدا قهوه آسیاب شده، آب و شکر را داخل یک ظرف مسی می‌ریزند و بهم می‌زنند تا مواد به خوبی با یکدیگر ترکیب شوند.
- این ترکیب را روی حرارت قرار می‌دهند و به مدت ۴۰ دقیقه تا یک ساعت فرصت می‌دهند تا آرام آرام بجوشد و بقول معروف قول بزند.
- بعد از این مرحله هل، گلاب و نبات را به آن اضافه کرده و آن را از یک صافی پارچه‌ای رد می‌کنند تا لرد‌های قهوه جدا شود.
- سپس قهوه را مجددا روی حرارت قرار می‌دهند و به مدت ۴ الی ۵ ساعت زمان می‌دهند تا قهوه با حرارت کم به خوبی دم بکشد و جا بیوفتد.(هرچه این زمان بیشتر باشد قهوه لعاب بیشتری پیدا می‌کند و غلیظ‌‌‌‌تر می شود.)
- نوش جان!
جالب است بدانید!
در گذشته به منظور از بین بردن ناخالصی‌های قهوه چند تکه ذغال قیچ را به ظرف قهوه اضافه می‌کردند. این ذغال در بیابان‌های اطراف یزد یافت می‌شود و مزایای آن نسبت به سایر ذغال‌ها این است که در ظرف قهوه تکه تکه نمی‌شود وخاکستر‌های آن باقی نمی‌ماند و پس از آماده شدن بطور کامل از داخل ظرف خارج می‌شود.
